Перипротетички и периалентетички инфекции – дипл. физ. Sci Денис Арсовски

Перипротетичките инфекции претставуваат бактериско воспаление на коските и меките ткива околу вградениот зглоб – ендопротезата. Периалентетички или периимплантантни инфекции претставуваат воспаленија на коските и другите ткива околу вградениот имплант, најчесто на металните плочи, завртки и клинови.

За развој на перипротетичките и периалентетичките инфекции многу се важни локалните фактори: коската одбрамбено и фармаколошки да спаѓа во ”пониски” нивоа на ткива. Било каков имплант во коската ја зголемува чувствителноста на инфекција, фагоцитоза, бактеријата е потешка, намалена е функцијата на леукоцитите, се прави локална имунодефициенција, т.е доволен е мал број на бактерии за почеток на инфекции. По вградување на ортопедскиот имплант настанува трка за површина во која учествуваат протеини на екстрацелуларниот матрикс, клетките на домаќинот, но и бактериите.

Доколку вируленцијата на бактеријата и нивниот број е доволен, се формираат колонии кои произведуваат големи количини на гликокалис формирајќи ”биофилм”. По дефиниција, биофилмот претставува структурна заедница на микроорганизмите, адхерирана на живот или на инертна површина во полимерниот матрикс кои самите микроорганизми го создале. Бактериите кои создаваат биофилмови ја преживуваат концентрацијата на антибиотиците кои се и илјада пати повеќе од минималните инхибициски концентрации на некој антибиотик. Биофилмот оневозможува макрофагите и леукоцитите да допрат до бактеријата. Потполно излекување без отстранување на имплантот со колонии од бактерии и биофилм не е возможно. Долготрајното давање на антибиотици ја супримира инфекцијата на околните ткива, по завршетокот на давањето на терапијата, симптомите можат брзо да се повратат.

Инфекциите се едни од најозбилните компликации на сите алоартропластики. Лекувањето е долготрајно и многу незгодно за болните. Потребен е операциски зафат што на болниот му донесува додатен ризик. Решавањето на овие компликации повлекува со себе големи трошоци. Во САД лекувањето на инфицираните ендопротези на колкот или коленото чини во просек 50 000 долари.

Зачестеноста на овие компликации варира во литературата од 1 до 16%. За модерните видови на ендопротези на коленото изнесува до 2%, а на колкот под 1%. Инфекциите по алоартропластиката можеме да ги поделеме според времето на појавување на рани, кои се јавуваат до 3 месеци по операцијата и касни, кои се јавуваат по третиот месец од операцијата. Според времето на јавување некои автори инфекциите ги делат на акутни кои се јавуваат по 2 недели по операцијата, на субакутни кои се јавуваат од 2 недели до 6 месеци по операцијата и на касни кои се јавуваат по 6 месеци од операцијата.

Според локализацијата инфекциите се делат на површински и длабоки. Раната инфекција може да биде површинска, односно локализирана само на кожата и поткожното ткиво и длабока. Касните инфекции се исклучливо длабоки. Се смета дека раните инфекции најчесто се последица на инакулација на бактериите за време на операциониот зафат. Касните инфекции се од хематогена етиологија иако не може да се исклучи можноста дека причинителот е внесен за време на операцијата, т.е дека инфекцијата за одредено време клинички не била манифестирана. Најчест причинител е Staphylococcus aureus, потоа Staphylococcus epidermidis, поретко грам негативни бактерии: Pseudomonas aeruginosa, Proteus mirabilis, Escherichia coli и др.

Дијагнозата за инфекции по алоартропластика се заснова на клиничките знаци, лабораториските наоди, рентгенографија и сцинтиграфија. Најконстантен симптом на инфекцијата е болката. Staphylococcus epidermidis обично предизвикува перипротетички инфекции од низок интензитет со оскудни клинички знаци освен болка, без црвенило, зголемена телесна температура и фистула. Треба да се смета дека секоја болка во зглобот кај лицата со вградена ендопротеза претставува инфекција се додека не се докаже спротивното. Други клинички знаци на инфекцијата се оток, црвенило, ограничена подвижност, развој на фистули, зголемување на телесната температура и др.

Седиментацијата по правило е зголемена и во просек изнесува 60 mm на час, леукоцитите можат да бидат зголемени и сл. Рентгенот може да покаже радиолуцентна линија која се шири, понекогаш периостални наслаги а по развојот на инстабилитетот може да дојде и до миграција на компонентите на ендопротезата. Сцинтиграфијата со техенција покажува насобирање на радиоконтрасти но не е специфична и треба да се комбинира со сцинтиграфија со галиум која е поспецифична за инфекција.

Во лекувањето на инфекциите по алоартропластика се користат следните методи:

– Лекување само со антибиотици;
– Дебридман со комбинација со проточна дренажа и парентерална антибиотска терапија;
– Ресекциона артропластика;
– Артродеза;
– Реалоартропластика во еден или два акта;
– Ампутација.